ÇEVİREN ÖN SÖZÜ
İnsanların rasyonel olarak
hareket ettiğini varsayan geleneksel finans teorilerinde, insan psikolojisinin
bir önemi yoktur. Ancak, özellikle kriz dönemlerinde ortaya çıkan ve klasik
teorilerle açıklanamayan davranışlar, insan psikolojisinin azımsanamayacak
kadar güçlü olduğunu ve dikkate alınması gerektiğini göstermektedir. Geçmişten
günümüze psikolojinin pozitif bilimlere dâhil edilip edilmemesi tartışılırken
psikolojinin yatırımcı davranışlarını kayda değer bir şekilde etkilediğine dair
bulgular tespit edilmiştir. Bu bulgular, bilişsel psikoloji, sosyoloji ve birçok
beşeri bilimin finansa dâhil edilmesine olanak sağlayan davranışsal finans
alanı ile ortaya çıkmıştır. Davranışsal finans, yatırımcıların gerçekte nasıl
davrandığını açıklamaya çalışmakta ve geleneksel teorilerin katı rasyonalite
varsayımlarını esnetmeye çalışmaktadır. Açıkçası bu alan, finansal
piyasalardaki irrasyonaliteyi ve yatırımcıların yanılma paylarını ortaya
çıkarma çabasındadır. Davranışsal finansın yatırımcı davranışlarına bakış
açısını belki de en iyi anlatan söz, davranışsal finans alanında önemli
çalışmalara imza atan Statman’ın (1999) “geleneksel finansta insanlar
‘rasyonel’, davranışsal finansta ise ‘normal’dir sözüdür.
Bu kitap, davranışsal finans
alanında dikkat çeken ve sıklıkla yararlanılan kaynaklar arasındadır. Kitabı
özellikli kılan, anlatılan konuların daha önce yapılan çalışmalarla
desteklenmesi, bölüm sonlarında özete ve çalışma sorularına yer verilmesidir.
Ayrıca içeriğinin geniş ve anlatımının sade olması da davranışsal finans
alanında çalışmak isteyenlere büyük kolaylık sağlamaktadır. Psikoloji ve finans
ilişkisi, duygular ve yatırım kararları, davranışsal finansın portföy oluşumuna
bakışı ve risk algılamaları kitabın dikkat çeken başlıkları arasındadır. Ayrıca
kitabın bu baskısı Mortgage krizindeki psikolojiyi de incelemesi bakımından
önemli bir eksikliği gidermektedir.
Bilindiği üzere davranışsal
finans alanında Türkçe olarak yazılmış ya da Türkçeye çevrilmiş çok az kitap
bulunmaktadır. Bu yönü ile Türkçeye kazandırılan The Psychology of Investing kitabının önemli bir boşluğu
dolduracağı kanısındayım. Kitabın mümkün olduğunca çeviri kokmamasına dikkat
edilmiştir; ancak ülkeler arası kültür ve uygulama farklılıkları bazı
ifadelerde bire bir çeviri yapılmasını gerekli kılmıştır. Çeviride karşılaşılan
zorluklardan biri de bazı kavramların Türkçe literatürde birkaç farklı şekilde
kullanılmasıdır. Bu noktada kavramlar, çoğunlukla kullanılan şekli ile kitapta
yer almıştır.
Elbette bu kitap yoğun bir
çalışma süreci sonrasında ortaya çıkmıştır.
Bu süreçte ve her zaman desteğini esirgemeyen aileme ve arkadaşlarıma teşekkürü
bir borç bilirim. Ayrıca kitabın basımını gerçekleştiren Nobel Yayıncılığa ve
kitabın tıpkı orijinali gibi hazırlanmasını sağlayan çalışanlarına teşekkür
ederim.