Neo-Klasik İktisatın Psikoloji ile Yüzleşmesi : Davranışsal Finans

Kuramsal Değer Fonksiyonu

Kuramsal değer fonksiyonunda eğim kayıp bölgesinde daha diktir. Bu durum getirilerin insanları risk almada daha az istekli yaptığını ifade etmektedir. Çünkü yüksek kazancın verdiği ilave değer düşük kazanç ile ortaya çıkacak olan değer kaybından daha azdır. Bu aynı zamanda kayıplardaki artışın yatırımcıları risk almada daha fazla istekli duruma getirdiğini ifade etmektedir. Yani kayıp durumundaki kötü bir olay yatırımı daha cazip hale getirebilir (Redhead, 2008). Kuramsal değer fonksiyonundaki “S” şekli hem kazançlardaki hem de kayıplardaki azalan marjinal duyarlılığı göstermektedir (Thaler 2000). 

Beklenen Fayda Teorisi

Bernoulli'nin beklenen fayda teorisi (expected utility theory)  ölçülebilir bir fayda fonksiyonuna dayanarak belirsizlik halinde insan  davranışlarını açıklamaya çalışır. İnsanlar karar verdikleri anda bu  karardan doğacak sonucu tam olarak bilmemektedir. Bir eylemin  sonucu tam olarak bilinmeden bu eylemi yapmak konusunda bir  kararın önceden alınma gereği, iktisat teorisinde belirsizlik halinde  insan davranışlarını açıklayacak modellerin geliştirilmesine yol  açmıştır. Schoemaker bu modellerin; faydanın nasıl ölçüldüğüne,  olasılığın ve meydana gelen sonucun birbirinden ayrıştırılma  yöntemine ve yine olasılığın ve meydana gelen sonucun birlikte ele  alınması için birbiriyle çarpılmasına imkan verecek beklenen değer  operatörünün tanımlanmasına göre farklılaştığını ileri sürmektedir. Örneğin, Bernoulli, daha önceki düşüncenin aksine, insanların  beklenen parasal değeri değil, beklenen bu parasal değerin beklenen  faydasını maksimize ettiklerini ileri süren bir beklenen fayda teorisi düşünmüştür. Ancak, Bernoulli, beklenen faydanın nasıl ölçüleceği  konusunda herhangi bir somut önermede bulunmamıştır.

Kaynak: T.C Merkez Bankası, Araştırma Genel Müdürlüğü, Doç. Dr. Ernur Demir Abaan

http://www.dr.com.tr/Sanatci/sumeyra-gazel/s=296975

Aşırı Güven (Overconfidence)

Aşırı güven bilişsel önyargılardan biridir ve  insanların genel olarak aşırı güvene sahip olduğunu ve özelde ise kendi bilgilerinin doğruluğuna ilişkin, aşırı güvene sahip olduğunu öne sürmektedir. Aşırı güven, insanları bilgilerini aşırı tahmin etmeye, riskleri düşük tahmin etmesine ve olayları kontrol etme becerilerini abartmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple insanlar kendi bilgilerinin doğruluğuna gerçekte olduğundan daha fazla inanmaktadır.

Aşırı güveni artıran üç sebep mevcuttur:

1   Yükleme Önyargısı (Self- attribution bias): insanların başarılarını kendilerine mâl edip, başarısızlıklarını ise kötü şansa ya da dışsal koşullara bağlama eğilimidir. Yakın dönemde başarılı olan yatırımcılar daha fazla aşırı güvenli olmakta ve bunun etkisiyle de daha aktif ve daha spekülatif pozisyonlar almaktadırlar.

2 Bilgi Yanılsaması (illusion of knowledge): İnsanların daha fazla bilgi sahibi olmakla tahminlerinin doğruluğunun artacağına inanma eğilimi bilgi yanılsamasıdır.  Ancak bu aşağıdaki sebeplerle herzaman geçerli olmayabilir:

·         Bazı bilgiler yatırımcıyı yanlış yönlendirebilir.

·         Çoğu insan bu bilgiyi yorumlayacak eğitim, tecrübe ve becerilere sahip olmayabilir.

·     İnsanlar yeni bilgiyi önceki inançlarını ve görüşlerini doğrulayacak ve destekleyecek yönde yorumlama eğilimindedir.

3 Kontrol Yanılsaması (illision of control): İnsanlar gerçekte olmamasına rağmen, sonuçları kontrol edebileceğine inandığı an daha fazla aşırı güvenli olmaktadır. Becerilere dayalı gelişen başarılar kontrol edilebilir iken, tesadüfi ya da şansa dayalı gerçekleşen başarılar kontrol edilemezler. Bunun yanında insanlar çoğu zaman şansı beceriden ayırt edememektedir. 

   

 Kaynak : Yatırımcı Psikolojisi- Serpil Döm 

What Is Technical Analysis?

Technical analysis is the study of how past and present price action in a given financial market may help determine its future direction. At the same time, however, technical analysis should not be considered a crystal ball. Rather, the skills of a technical analyst are used primarily to help determine the highest-probability reactions to past and current price movement, as well as likely future price movement. Therefore, technical analysis is less about actually predicting the future and more about finding high-probability potential opportunities to trade in the financial markets.

‘‘Price action’’ refers to the patterned behavior of a market’s price movement. The primary components of price action analysis include trend, support and resistance, and chart patterns. Other aspects of technical analysis, including chart indicators and oscillators, are not considered components of price action, as they do not represent price action itself but are instead mathematical derivatives of price.

Kaynak: James Chan, Essentials of Technical Analysis for Financial Markets