Geleneksel
finans teorilerinde, etkin piyasalar hipotezi yatırımcıların aynı riski
almaları durumunda herhangi bir anormal getiri elde edemeyeceklerini
varsaymaktadır. Hisse senedi piyasalarında yatırımcı irrasyonalitesinin sebep
olduğu bir çok anomali vardır. Bu sebeple yatırımcı rasyonalitesi davranışsal
finansta sürekli olarak çalışılan bir konudur. Psikolojik eşiklerin varlığı
hisse senedi fiyatlarının tahmin edilebileceği inancı ile ilişkilidir ve hem
etkin piyasalar hipotezi hem de rasyonel yatırımcı varsayımı ile çelişmektedir.
Bu bakış açısıyla psikolojik eşiklerin varlığına ilişkin kanıtlar, piyasa
anomali literatürüne katkı sağlamaktadır. Psikolojik eşik etkisi dayanak etkisi
ile açıklanmaktadır. Ayrıca psikolojik eşikler çoğunlukla destek ve direnç
noktaları ve de sürü etkisi ile ilişkilidir. Ancak finansal piyasalarda
psikolojik eşiklerin varlığı tam olarak belgelendirilmemiş bir anomalidir.
Ayrıca Borsa İstanbul'da psikolojik eşiklerin varlığına
ilişkin daha önce yapılmış bir akademik çalışma mevcut değildir.
Bu
çalışma Türkiye hisse senedi piyasasında ve kayda değer BIST hisselerinde
psikolojik eşiklerin var olup olmadığını incelemektedir. Bu sebeple iki hisse
senedi endeksi ve on adet hisse senedinin günlük kapanış fiyatları, eşikler
etrafındaki fiyat kümelenmeleri, getiri ve volatilite açısından incelenmiştir.
Basamakların tek düze dağılımına ilişkin genellikle iki farklı istatistiksel
analiz kullanılmaktadır. Bunlar ki-kare ve kukla regresyon analizleridir.
Üçüncü bir yaklaşım, eşiklerin aşağı ve yukarısındaki farklı etkileri
belirlemek için kullanılan GARCH analizidir. Bu çalışmada eşiklerin varlığını
test etmek için, istatistiksel metotların her ikisi ve de GJR-GARCH analizi
kullanılmıştır.
Ki
kare testi ve kukla regresyon sonuçlarına göre, BIST 30 endeksi 10000 eşik
seviyesinde sistematik davranışların varlığına ilişkin güçlü kanıtlar elde
edilmiştir. Eşik bantları içerisindeki frekansların eşik bantları dışındaki
frekanslardan anlamlı olarak daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Ancak
incelenen hisse senetlerinin çoğu için zıt yönde güçlü sonuçlar elde
edilmiştir. Yani eşik bantlarının içerisinde daha yüksek frekanslar, dışında
ise daha düşük frekanslar tespit edilmiştir. GJR-GARCH analizi sonuçlarına
göre, varsayılan eşiğin aşağı ve yukarı yönlü geçilmesinden hemen önce ve sonraki süreçte koşullu ortalamalar arasında
anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Ancak varsayılan bir eşiğin aşağı ve
yukarı yönlü geçilmesinden hemen önce ve hemen sonraki süreçlerin koşullu
varyansları arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir.
Sümeyra Gazel / Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi 2013
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder